Süt sığırlarının vitamin ve mineral gereksinimlerini karşılamak için farklı formlarda takviyeler kullanılmaktadır. Enjeksiyon, toz, jel ve yalama taşı gibi seçenekler arasında seçim yaparken, ürünün içeriği, uygulama şekli, uygulama süresi ve diğer faktörleri göz önünde bulundurmak önemlidir.
Enjeksiyon ve toz formunda vitamin-mineral premiks kullanımı yaygın olarak tercih edilmektedir. Çalışmalar, her iki uygulamanın da etkinlik açısından benzer sonuçlar verdiğini göstermiştir. Kafilzadeh ve ark. (2014) tarafından yapılan bir araştırmada, gebeliğin son dönemindeki süt sığırlarında ve buzağılarda enjeksiyon ve oral toz vitamin-mineral takviyesi karşılaştırılmıştır. Sonuçlar, her iki yöntemin de vitamin ve mineral seviyelerini yükseltmede eşit derecede etkili olduğunu göstermiştir.
Ancak, kullanım kolaylığı ve hayvan refahı açısından oral toz formunda takviyelerin bazı avantajları vardır. Enjeksiyonlar hayvanlarda stresle neden olabilmekte ve yanlış uygulamaya bağlı apseler şekillenebilmektedir. Öte yandan, oral tozlar yemle karıştırılarak kolayca uygulanabilmekte ve hayvanlarda önemli bir strese neden olmamaktadır.
Çizelge 1. Vitamin-Mineral Yem Katkı Formlarının Uygulanma Etkinliği Bakımından Kritik Noktalar
Vitamin-Mineral Uygulama Formu | ||||
Enjeksiyon | Toz | Yalama Taşı | Yalama Kovası | |
Yağda Eriyen Vitaminler (A, D, E ve K) Sağlama Etkinliği | + | + | + | + |
Suda Eriyen Vitaminleri (B grubu ve C) Sağlama Etkinliği | – | + | + | + |
Makro ve Mikro Mineralleri Sağlama Etkinliği | + | + | + | + |
Belirli Fizyolojik Dönemlerdeki (Gebeliğin Sonu, Erken Laktasyon) Yüksek Gereksinimi Karşılama | + | + | – | – |
Kullanım Kolaylığı | – | + | + | + |
Kullanımda Uzman veya Teknik Malzemeye (enjektör) Gereksinim Duyulmaması | – | + | + | + |
Yemlikte Erişim Zorluğuna veya Sürüde Rekabete Yol Açmama | + | + | – | – |
Apse, Ağrı Gibi Sorunlara Neden Olmama | – | + | + | + |
Hayvan Refahına Uygunluk | – | + | + | + |
Hijyenik Kullanıma Uygunluk | – | + | – | – |
Diğer Yem Katkı Maddelerini (Prebiyotik, Prebiyotik, vs.) İlave Etme İmkânı | – | + | + | + |
Kafilzadeh, F., Kheirmanesh, H., Karami Shabankareh, H., Targhibi, M. R., Maleki, E., Ebrahimi, M., & Yong Meng, G. (2014). Comparing the effect of oral supplementation of vitamin e, injective vitamin e and selenium or both during late pregnancy on production and reproductive performance and immune function of dairy cows and calves. The Scientific World Journal.
